"Ons lid en archeoloog Richard Lensen vond een middeleeuws skelet bij de Hof te Zandekerk in Kloosterzande. Dat skelet heeft nu een naam en een gezicht: zo zag monnik Wilbert eruit." Zo begint een artikel in BN de Stem en de PZC van de hand van Sophie Stockman. En het gaat verder:

"Een hoog voorhoofd, blozende wangen en een vriendelijke oogopslag. Monnik Wilbert uit Kloosterzande was tussen de 63 en 73 jaar oud toen hij stierf en leefde tussen de tweede helft van de veertiende eeuw en zestiende eeuw. Toch kan hij je nu recht aankijken. Zijn gezicht is gereconstrueerd, met de intensiteit van een foto. ,,Je kan nu oog in oog met een cisterciënzer staan”, zegt archeoloog Richard Lensen.

In de middeleeuwen woonden en werkten er in Kloosterzande monniken op de uithof te Zande. Dat was een kloosterboerderij van waaruit het land werd bewerkt dat bij de kloosterorde hoorde. Wilbert was zeer waarschijnlijk één van die monniken van de Orde der Cisterciënzers, zegt de archeoloog. De huidige Hof te Zandekerk is herbouwd in 1609, de oostkant is nog origineel uit 1250. 

De beenderen van Wilbert kwamen daar in 2013 aan het licht. De begin zeventiende eeuw gebouwde tuinmuur werd afgebroken en om de muur steviger te kunnen herbouwen, werd er een sleuf gegraven om beton in te storten. Richard Lensen, toen nog student archeologie, kwam toevallig langs. Hij ontdekte in deze sleuf een intact geraamte. Hij stelde het skelet veilig en een bevriende osteologe, iemand die gespecialiseerd is in botten, deed uitgebreid onderzoek. Zo bleek Wilbert een reumatische aandoening aan zijn rug te hebben, was bijna al zijn tanden kwijt en was tussen de 1 meter 60 en 63 lang.

Op basis van alle bevindingen, de diepte van het graf en daarbij gevonden scherven, kon Richard vrijwel zeker vaststellen dat Wilbert leefde in de tijd dat de cisterciënzers de uithof bewoonden. De manier van begraven is typisch middeleeuws: ,,Met de voeten naar het oosten en hoofd naar het westen.” Begraven was níet de gewoonte op een uithof. De reis van de uithof naar de abdij in Koksijde bedroeg al gauw drie dagen. ,,De uithof had mogelijk een vrijstelling om mensen te mogen begraven.”

Het skelet lag na de vondst een tijdje bij Richard thuis. Hij kreeg in huize Lensen de koosnaam ‘Stille Willie’ en dat werd uiteindelijk Wilbert. Daarna was het skelet te zien in de archeologiekelder van museum Hulst. Totdat de Oudheidkundige Kring De Vier Ambachten recent geld uittrok om het gezicht van Wilbert te laten reconstrueren. Wilberts schedel ging naar Amsterdam, naar fysisch antropologe en archeologe Maja d’Hollosy van Skullpting. Maja is gespecialiseerd in het maken van gezichtsreconstructies op basis van archeologische vondsten. Ze combineert forensische wetenschap, archeologie en anatomie."

Tot zover BN de Stem. Ook De Telegraaf heeft een artikel over monnik Wilbert geplaatst. Geschreven door Chris Ververs. Klik hier en u kunt dat eveneens lezen. Omroep Zeeland blijft niet achter: Klik hier om hun bijdrage te zien. Met dank aan de genoemde media. Over Monnik Wilbert is ook een Youtube filmpje gemaakt. Klik hier om dat te bekijken.